Có Bao Nhiêu Tiêu Chuẩn Thiết Kế Nhà Xưởng?

Việc áp dụng đầy đủ, đồng bộ các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng không chỉ giúp đảm bảo an toàn trong vận hành sản xuất mà còn nâng cao uy tín, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu kiểm tra, cấp phép, xuất khẩu quốc tế.

Có bao nhiêu tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng? Đây là câu hỏi mà rất nhiều doanh nghiệp đặt ra khi chuẩn bị triển khai dự án xây dựng nhà xưởng sản xuất, kho bãi, hoặc nhà máy chế biến. Thực tế, thiết kế nhà xưởng không đơn giản là lên bản vẽ hay dựng khung nhà thép mà còn đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường và các quy chuẩn đặc thù theo ngành nghề. Việc nắm rõ các tiêu chuẩn không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo pháp lý, tránh rủi ro khi vận hành mà còn góp phần tối ưu chi phí đầu tư lâu dài.

Trong bài viết này, BIC sẽ cùng tìm hiểu chi tiết có bao nhiêu tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng hiện nay, phân loại theo từng nhóm cụ thể, cập nhật các tiêu chuẩn mới nhất và những lưu ý quan trọng khi áp dụng. Đây là thông tin quan trọng mà mọi nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp sản xuất, hay đơn vị thiết kế xây dựng nhà xưởng đều cần nắm vững.

Có bao nhiêu tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng?

Thiết kế nhà xưởng là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi áp dụng đồng thời rất nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn thắc mắc có bao nhiêu tiêu chuẩn thiết kế xây dựng và liệu có một bộ tiêu chuẩn cố định nào hay không.

Thực tế, không có một con số cụ thể cho tất cả các dự án nhà xưởng, bởi số lượng tiêu chuẩn sẽ thay đổi tùy theo:

- Ngành nghề sản xuất.

- Loại hình nhà xưởng (thép tiền chế, bê tông, kho lạnh, nhà máy hóa chất…).

- Vị trí địa lý, khí hậu.

- Quy mô công trình.

- Yêu cầu riêng về an toàn, PCCC, môi trường.

Thông thường, một nhà xưởng sản xuất tiêu chuẩn tại Việt Nam sẽ phải tuân thủ tối thiểu từ 30 đến 50 tiêu chuẩn thuộc nhiều nhóm khác nhau, bao gồm tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN, QCVN), tiêu chuẩn quốc tế (ISO, GMP, HACCP…), tiêu chuẩn ngành và tiêu chuẩn địa phương.

Phân loại các nhóm tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng quan trọng

Nhóm tiêu chuẩn chung về thiết kế nhà công nghiệp

Tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng công nghiệp đặt nền tảng cho việc đảm bảo công năng sử dụng, bố trí mặt bằng, chiều cao, thông gió, chiếu sáng, cấp thoát nước và các yếu tố vận hành cơ bản.

- TCVN 3985:2009 - Nhà và công trình công nghiệp - Nguyên tắc cơ bản về thiết kế.

Tiêu chuẩn này quy định các nguyên tắc chung, khái niệm thiết kế nhà xưởng công nghiệp, bố trí không gian, luồng vận chuyển, tiêu chuẩn chiều cao, diện tích, khoảng cách an toàn.

- TCVN 4513:1988 - Cấp nước bên trong công trình.

Tiêu chuẩn về cấp nước sinh hoạt, cấp nước sản xuất trong nhà xưởng.

- TCVN 2622:1995 - Phòng cháy cho nhà và công trình.

 Yêu cầu chung về phòng cháy, chống cháy trong thiết kế nhà xưởng.

Nhóm tiêu chuẩn kết cấu xây dựng

Tiêu chuẩn kết cấu nhà xưởng đảm bảo tính an toàn, chịu lực cho nhà xưởng trong suốt vòng đời sử dụng.

- TCVN 5574:2018 - Kết cấu bê tông và bê tông cốt thép.

 Tiêu chuẩn thiết kế kết cấu bê tông cốt thép nhà xưởng.

- TCVN 2737:1995 - Tải trọng và tác động.

Xác định tải trọng tĩnh, tải trọng động, tải trọng gió, tải trọng bão lũ tác động lên nhà xưởng.

- TCVN 5575:2012 - Kết cấu thép - Tiêu chuẩn thiết kế.

Dành cho các công trình nhà xưởng khung thép tiền chế.

Nhóm tiêu chuẩn về an toàn PCCC

Tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy cho nhà xưởng là nhóm bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn con người, tài sản và giảm thiểu thiệt hại khi có sự cố cháy nổ.

- QCVN 06:2022/BXD - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn PCCC.

Quy định bắt buộc về hệ thống PCCC, lối thoát hiểm, trang thiết bị báo cháy, chữa cháy.

- TCVN 3890:2009 - Trang bị phương tiện PCCC cho nhà và công trình.

Tiêu chuẩn trang bị bình chữa cháy, vòi phun, lối thoát hiểm.

Nhóm tiêu chuẩn môi trường, khí thải, nước thải

Nhà xưởng sản xuất luôn đi kèm với phát sinh khí thải, nước thải, tiếng ồn... Vì vậy cần tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn môi trường:

- QCVN 40:2011/BTNMT - Nước thải công nghiệp.

Quy định giới hạn xả thải ra môi trường từ nhà xưởng.

- QCVN 19:2009/BTNMT - Khí thải công nghiệp sản xuất thép.

Áp dụng riêng cho nhà máy thép, cơ khí, luyện kim.

- TCVN 6994:2001 - Hệ thống thông gió - An toàn vệ sinh công nghiệp.

Đảm bảo khí thải, khí độc trong nhà xưởng được xử lý đúng quy trình.

Nhóm tiêu chuẩn an toàn lao động, vận hành nhà xưởng

Tiêu chuẩn an toàn trong nhà xưởng đảm bảo môi trường làm việc an toàn cho người lao động, tránh tai nạn lao động.

- TCVN 2290:1978 - An toàn nhà xưởng.

Yêu cầu an toàn chung trong quá trình vận hành sản xuất.

- TCVN 3148:1979 - Chiếu sáng tự nhiên trong thiết kế nhà xưởng.

Đảm bảo đủ ánh sáng tự nhiên kết hợp chiếu sáng nhân tạo.

- TCVN 3254:1989 - An toàn chung về phòng chống cháy nổ.

Nhóm tiêu chuẩn chuyên ngành theo đặc thù sản xuất

- GMP (Good Manufacturing Practices) - Thực hành sản xuất tốt.

- ISO 9001 - Quản lý chất lượng.

- ISO 14001 - Quản lý môi trường.

- ISO 45001 - An toàn sức khỏe nghề nghiệp.

- HACCP - Hệ thống phân tích nguy cơ và điểm kiểm soát tới hạn (áp dụng trong thực phẩm, đồ uống...).

Tổng hợp các tiêu chuẩn áp dụng cho nhà xưởng phổ biến hiện nay

Dưới đây là bảng tổng hợp một số tiêu chuẩn tiêu biểu áp dụng trong thiết kế nhà xưởng:

Lưu ý: Tùy ngành nghề, doanh nghiệp sẽ cần áp dụng thêm các tiêu chuẩn đặc thù hoặc tiêu chuẩn quốc tế khắt khe hơn.

Lưu ý khi áp dụng tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng

- Cập nhật tiêu chuẩn mới nhất: Một số tiêu chuẩn như PCCC, môi trường có thể thay đổi theo các nghị định, thông tư mới nhất.

- Áp dụng đồng bộ, tránh chồng chéo: Nên có đơn vị tư vấn chuyên nghiệp tổng hợp tiêu chuẩn phù hợp thực tế, tránh áp dụng sai gây đội chi phí.

- Tính toán kỹ chi phí đầu tư ban đầu cho hạ tầng tiêu chuẩn: Đầu tư đúng ngay từ khâu thiết kế giúp giảm thiểu chi phí vận hành, sửa chữa, bảo trì sau này.

- Tận dụng các tiêu chuẩn quốc tế nếu có định hướng xuất khẩu: Nhà xưởng đạt chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường toàn cầu.

Qua những phân tích chi tiết trên, có thể khẳng định rằng thiết kế nhà xưởng là lĩnh vực yêu cầu mức độ tuân thủ tiêu chuẩn rất cao, đa ngành và phức tạp. Việc áp dụng đầy đủ, đồng bộ các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng không chỉ giúp đảm bảo an toàn trong vận hành sản xuất mà còn nâng cao uy tín, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu kiểm tra, cấp phép, xuất khẩu quốc tế.

Để hạn chế sai sót, rủi ro pháp lý, doanh nghiệp nên lựa chọn các đơn vị tư vấn thiết kế xây dựng nhà xưởng chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu các tiêu chuẩn và quy định hiện hành. Đây là cách tối ưu nhất giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian và đảm bảo hoạt động sản xuất bền vững, hiệu quả trong tương lai. Liên hệ BIC để được tư vấn chi tiết về thiết kế xây dựng nhà xưởng công nghiệp.